LEO blogt 18 november 2020

Participatie: van theorie naar praktijk

logo LEO

Onder de noemer Ledenpodium geven (nieuwe) leden een kijkje in hun werkveld en hun motivatie om aansluiting te zoeken bij Platform LEO.

Participatie: van theorie naar praktijk

Binnen de afdeling Energie Transitie Studies (ETS) bij TNO focust een groep sociale wetenschappers zich op de energietransitie vanuit een sociaal innovatie perspectief. Daarbij kijken wij vanuit verschillende hoeken naar het participatievraagstuk. Met het belang van dit vraagstuk is ook onze onderzoeksgroep de laatste tijd gegroeid.

We richten ons op wijkgerichte aanpakken van gemeenten om te komen tot aardgasvrije wijken, participatieaanpakken van lokale ruimtelijke energie-initiatieven en participatie ten behoeve van de Regionale Energie Strategie (RES). Platform LEO biedt ons hierbij de mogelijkheid om te blijven leren van de actuele prakijkervaring en onze kennis te delen.

RES: Van proces- naar projectparticipatie

Een belangrijke les uit eerdere participatieprocessen is het belang van een dynamische aanpak. Het participatieproces vraagt om een actieve deelname van bewoners waarbij het draagvlak op meerdere momenten gemeten wordt. Een goed voorbeeld hiervan is het RES proces. Tijdens dit proces van het bepalen van zoekgebieden naar het bepalen van concrete locaties, wordt de ruimtelijke impact van de energietransitie steeds zichtbaarder. Er vindt een verschuiving plaats van procesparticipatie binnen het traject van het opstellen van de RES naar steeds meer projectparticipatie met het bepalen van concrete locaties.

Nu de concept RES is opgesteld en de RES de volgende fase in gaat, komen aspecten als plaats hechting (“place attachment”), lokale wederkerigheid, de geschiedenis van een gebied, vertrouwen van bewoners in de lokale overheid en de houding ten opzichte van duurzame energie steeds meer aan bod. Dit soort processen vraagt om een continue dialoog met de omgeving om op de hoogte te blijven en draagvlak te creëren. Bij TNO ETS onderzoeken en begeleiden we de processen om zo een basis te leggen voor de rechtvaardigheidsprincipes van verdeling, procedure en erkenning.

Aardgasvrij wonen: drijfveren en barrières van bewoners

Ook rondom aardgasvrije wijken doen we onderzoek naar participatie. Er komt steeds meer kennis beschikbaar over het draagvlak van burgers voor het aardgasvrij beleid en de drijfveren en barrières richting aardgasvrij wonen. Deze drijfveren en barrières kunnen worden gegroepeerd in negen verschillende stappen richting aardgasvrij wonen die worden beschreven in onderstaande klantreis.

Om participatieprocessen goed vorm te geven moeten deze drijfveren en barrières worden meegenomen bij het ontwikkelen en uitwerken van participatiestrategieën.
Zie ook: energy.nl/aardgasvrij-wonen-drijfveren-en-barrieres-van-bewoners.


Platform LEO biedt voor ons de mogelijkheid om met veel verschillende partijen in gesprek te komen en waardevolle input voor nieuwe projecten en ideeën te krijgen. Het contact met verschillende partijen die net als wij geïnteresseerd zijn in de opschaalbaarheid van participatieaanpakken heeft tot interessante nieuwe inzichten geleid. Deze blijven we graag met jullie delen.

Voor onze laatste onderzoeken en publicaties op het gebied van participatie verwijs ik graag naar de website.