LEO blogt
Nieuw bij LEO: Prowind
‘In Nederland zijn de locaties voor het opwekken van windenergie beperkt. Om de nog beschikbare ruimte optimaal te kunnen benutten, denken we bij Prowind creatief na over de mogelijkheden voor het opwekken, opslaan en delen van duurzame energie om zo de energietransitie verder te helpen. Dit vraagt om maatwerk, creativiteit en veel flexibiliteit.
Workshop polarisatie
Door de campagne ‘Verlies elkaar niet als polarisatie dichtbij komt’ stapte ik met extra nieuwsgierigheid de workshop Polarisatie van Thea Draijer binnen. In mijn werk heb ik regelmatig te maken met stakeholders die ongerust zijn als er plannen zijn om een windpark of warmtebuffer in hun omgeving te realiseren. Hoe kan ik daar dan het beste mee omgaan?
Het gekantelde perspectief van een coöperatieve ontwikkelaar
In 2013 besloot de gemeente waar ik woon om windmolens te gaan bouwen. Samen met de buurgemeenten werden er twee zoekgebieden aangewezen en ging de gemeente op zoek naar partijen die wilden ontwikkelen. De gemeente had een bijzondere eis: burgers moesten ook mee kunnen doen.
Constructief conflict?
“Het lijkt alsof we niets leren van alles wat er misgaat rondom windprojecten en dat we steeds dezelfde fouten blijven maken.” Met deze frustratie begon ik zes maanden geleden aan mijn masterscriptie voor Governance of Sustainability aan de Universiteit Leiden. Ik vroeg me af of we iets leren van dergelijke conflicten.
Doorbreek de polarisatie
De energietransitie is de grootste naoorlogse verandering die de Nederlandse samenleving voor zijn kiezen krijgt. Nog niet eerder kwam iedere Nederlander in aanraking met een verandering van zijn woon- en werkomgeving. De energietransitie vraagt iets van iedere burger. Alleen: de een kan de gevolgen van deze verandering makkelijker opvangen dan de ander.
De ethiek van het participatievak
Het participatievak wordt steeds volwassener. We vertrouwen meer op gevalideerde kennis en methoden, en steeds minder op onze onderbuik. Naast kennis en methoden is het ook nodig om na te denken over de ethiek van het participatievak. Precies dat doen we binnen het kennisknooppunt Participatie.
Luisteren, mannen, luisteren! Is dat duidelijk?
Een conference uit de jaren ‘70 van Paul van Vliet gaat over de democratisering van leiderschap. “Majoor Kees” deelt zijn compagnie de getroffen democratiserende maatregelen mede. Die moeten vooral duidelijk zijn. Luisteren dus!
Energy Transition Lab wil energietransitie versnellen
In april 2020 startte de faculteit Techniek, Bestuur en Management van de TU Delft een laboratorium voor energietransitieonderzoek. Hiermee wil de faculteit een veilige omgeving bieden waar onderzoekers ideeën kunnen ontwikkelen die de status quo van onderzoek en praktijk ter discussie stellen.
Participatie: van theorie naar praktijk
Binnen TNO ETS kijken sociale wetenschappers naar de energie-transitie vanuit het perspectief van sociale innovatie. De groep is met het belang van het participatievraagstuk gegroeid. Platform LEO biedt hen de mogelijkheid om te blijven leren van de prakijkervaring en kennis te delen.
Joint Fact Finding: wat is het en wat kun je ermee?
Complexe projecten met veel partijen – hoe realiseer je die succesvol? Er worden steeds weer nieuwe onderzoeks- en samenwerkingsvormen gezocht om de energietransitie te laten slagen. Voor het Joint Fact Finding team was ecologie de drijfveer hiervoor. Wat is een Joint Fact Finding en hoe pak je dat aan?
Waar zit de angst?
Ben je bang je baan te verliezen door de energietransitie, dan sta je niet te springen om veranderingen. Verwacht je flink te kunnen verdienen, dan doe je graag mee aan duurzame initiatieven. Je verwachting bepaalt je houding. Tijdens de Sectorbijeenkomst op 27 oktober deelt Jan Jacob van Dijk zijn visie hierop.
Groningen, de (groene) energieprovincie
De energietransitie komt steeds dichter bij de burger. Het heeft effect op hoe mensen hun huis verwarmen, hoe ze koken en warm water gebruiken. Zij moeten daarom worden meegenomen in de transitie en ook zelf het voortouw kunnen nemen. Platform LEO kan ons daarbij aan nieuwe ideeën helpen.
Duurzame energie als springplank
Duurzame energieontwikkeling is een dankbaar onderzoeksveld voor conflict-onderzoek. De intensivering van wind-op-land in 2011 en het energieakkoord van 2013 gaven een grote impuls aan nieuwe projecten en daarmee ook aan nieuwe spanningen. Public Mediation onderzoekt conflicten in het publieke domein en werkt aan oplossingen.
Duurzaam betekent ook betaalbaar
De Provincie Utrecht heeft vanouds een taak in ruimtelijke ordening; het afwegen van belangen die een claim op de beschikbare ruimte leggen. Daar is de energietransitie bij gekomen, die zowel letterlijk als figuurlijk haar ruimte opeist. De Provincie zet in op duurzaam én betaalbaar.
Het onmaken van het gemaakte
De energietransitie gaat over het onmaken van een verdere opwarming van de aarde. De ervaring leert dat dit niet iets is voor winstgedreven organisaties. De oplossing zal moeten komen van georganiseerde groepen van gemotiveerde individuen. Maak kennis met de Coöperatie Energie Samen!
Werken in een verander(en)de wereld
Ik zit in de trein naar Den Haag, voor het eerst sinds de start van corona. Net als de trein gaat de tijd vooruit, en langzaam maar zeker keert het normale leven terug. Ik heb weer reistijd. Tijd om terug te kijken op de afgelopen maanden. Wat kan ik eigenlijk leren van mijn opgedane ervaringen?
Recept voor succes: organisatie en structuur
‘Mijn kleinkinderen eten zelfs de boerenkool die ik ze voorschotel. Als ik het maar goed heb overlegd.’ Een smakelijk diner dat is afgestemd op het hele gezelschap: het heeft wel iets weg van een project.
LEO in tijden van Corona
Bijna heel Nederland probeert er al thuiswerkend het beste van te maken. Eén van de effecten van Corona en de quarantaine waar we nu in zitten is wel dat we meer reflecteren en creatiever worden. Tussen de ‘videocalls’ en huiswerkbegeleiding door doe ik dat ook.
Wij, zij en de middengroep: omgaan met polarisatie
Denken in tegenstellingen lijkt steeds meer de norm te worden in ons land. Het redelijke midden komt in het gedrang. Met het Denkkader Polarisatie hoopt IenW dit te doorbreken.
Participatie in de energietransitie: op zoek naar waar het schuurt
Geen energietransitie zonder burgerparticipatie. Maar hoe reëel zijn de verwachtingen daarbij? is participatie meer dan een mantra? En bedoelen we eigenlijk wel hetzelfde als we het over participatie hebben?
De polder is dood: leve de polder!
Er heerst onrust in de polder. De ene groep na de andere schreeuwt om aandacht. Het gedeeld maatschappelijk belang lijkt het onderspit te delven. Een nieuw poldermodel is dringend nodig. Maar #hoedan?
Weg van de grijzewittemannenparticipatie
Het is geen sinecure om een goede vorm te vinden voor burgerparticipatie: kleinschalige bijeenkomsten zijn niet altijd representatief. Gekscherend zijn het overwegend grijze, witte mannen die meedoen. Biedt Participatieve Waarde Evaluatie een oplossing?
Helpt klimaatactivisme de energietransitie?
Het klimaat vergt dringend actie. De overheid is een campagne gestart om mensen te helpen bij het maken van duurzame keuzes in en rond huis: “Iedereen doet wat!” De vraag is niet óf je iets kunt doen voor het klimaat, maar wát je kunt doen.
Onze verslechterde biodiversiteit
Het evenwicht is zoek. We moeten economie en ecologie weer in balans brengen, met groene verdienmodellen. Lees de dringende boodschap van Age Yska over onze biodiversiteit.
Energietransitie moet acceptabel zijn voor ruime meerderheid
Hoe zorg je ervoor dat de (lokale) energietransitie voor het overgrote deel van de stakeholders acceptabel is? Bij veranderingen is het onmogelijk om het iedereen naar de zin te maken.
Hoe gaat het met LEO? Met LEO gaat het goed!
Onder de bezielende leiding van Zita en haar medewerkers is LEO gegroeid tot een volwaardig platform met deelnemers die elkaar steeds beter leren kennen, elkaar leren begrijpen, elkaar respecteren en elkaar in meerdere opzichten waarderen.
Als je begint met een vraag...
Het proces starten met een vraag is het beste wat je kunt doen als omgevingsmanager. Het zet mensen aan het denken en creativiteit komt los. Maar bereid je wel goed voor op de mogelijke antwoorden.
Windenergieprojecten op land: verduurzaming of acceptatie?
Windenergie op land is nodig om de klimaatdoelstellingen te halen en het merendeel van de Nederlandse burgers is pro windenergie, zo blijkt uit meerdere onderzoeken. Toch is weerstand vanuit de lokale omgeving de grootste remmende factor in de ontwikkeling van windenergie op land.
Zonneparken als volgend strijdtoneel: rechtvaardigt de impact de mate van burgerparticipatie?
De windenergiesector heeft moeten leren om de samenleving inspraak te geven in het besluitvormingsproces en ontwerp van een windpark project. Tijd voor de zonne-energiesector om de lessen vanuit de windenergiesector over te nemen.
Procesparticipatie wettelijk verplichten: een slecht idee?
Onder de Omgevingswet wordt vroegtijdige procesparticipatie wettelijk verplicht. De vraag blijft echter: hoe? Hoe ziet de wetgever dit voor zich? Wat wordt er van wie verwacht? En wanneer is het goed genoeg? Moeten we procesparticipatie wel wettelijk verplichten?
Gedeeld eigenaarschap bij grootschalige energieprojecten
Hernieuwbare energieprojecten door lokale initiatieven met coöperatief eigenaarschap dragen bij aan lokale acceptatie. Maar het ontbreekt lokale organisaties vaak aan kennis en middelen. Mogelijke oplossing: gedeeld eigenaarschap van hernieuwbare energieprojecten.
Dient de omgevingsmanager het publieke belang?
Omwonenden krijgen binnen formele besluitvorming rond energieprojecten een steeds grotere rol. Logisch dat er vanuit de wetenschap veel aandacht is voor omwonenden. Maar wat vinden omgevingsmanagers er eigenlijk van? Zij organiseren tenslotte dit soort processen.
Mijn feiten zijn beter dan jouw feiten!
Energieconflicten gaan niet (alleen) om verschillen in afweging van belangen. Voor- en tegenstanders gebruiken ook andere bronnen en informatie die leiden tot verschillende posities over zaken als veiligheid, milieu en gezondheid.
Draagvlak creëren vraagt om een plan!
Hoe moet participatie eruitzien? Wat is het doel? Is de participatie gelukt als iedereen tevreden is met de uitkomst? Er is veel onduidelijkheid over de invulling van burgerparticipatie. Het Klimaatakkoord zegt er niks over en de Omgevingswet legt de verantwoordelijkheid voor de invulling bij de initiatiefnemers van grote projecten.